در شمال غربي ايران ، شهري وجود دارد كه خيلي ها آن را پاريس كوچك مي خوانند با مردماني مهربان و اهل مدارا : ” اورميه”

اورميه ، كه قدمت آن به 3000 سال قبل از ميلاد مي رسد و زادگاه پيامبر باستاني ايرانيان زرتشت است ، در گذر از تاريخ بس طولاني اش ، پذيراي مردماني از اقوام و اديان و مذاهب گوناگون شده و از اين رو ، ساكنانش با هم زيستن و تساهل و تسامح را به خوبي آموخته اند.

90 درصد مردم اورميه ، ترك هستند و شيعه ؛ با اين حال در كنار آنان ، كردها ، ارامنه ، پارس ها با اديان و مذاهبي مانند سني ، مسيحي و يهودي روزگار مي گذرانند.

 اورميه ، “باغ – شهر”ي است جلگه اي كه در كنار بزرگ ترين درياچه داخلي ايران قرار دارد ، با انبوهي از باغ هاي سيب ، انگور ، گيلاس ، هلو ، گردو و البته بيدمشك كه عطر و بويش در همه خانه هاي اين شهر در چهار فصل سال مي پيچيد.

اكثر مردم اورميه ، علاوه بر خانه هايي كه در شهر دارند ، كلبه ها و ويلاهايي نيز در باغات اطراف شهر دارند ؛ باغ هايي كه گاه براي رسيدن به آنها از كناره شهر تنها 5 دقيقه زمان نياز است تا كشتزارهايي در فاصله يك ساعتي شهر ؛ در واقع مي توان گفت كه اورميه را حصاري از باغ هاي سر سبز و درياچه اي آبي رنگ در بر گرفته است.

البته خشكسالي هاي چند سال اخير ، باعث خشك شدن بخش بزرگي از درياچه اورميه شده و آن طراوت سابق را از اين پهنه آبي گرفته است. درياچه اورميه ، آبي كاملا شور دارد به طوري كه هيچ موجود زنده اي در آن امكان حيات ندارد به جز گونه اي از موجودات ريز دريايي به نام “آرتميا” كه در پرورش ماهي به كار گرفته مي شود و بسيار گران بهاست. جالب اينجاست كه در وسط اين درياچه شور ، جزايري با چشمه هايي از آب شيرين وجود دارد كه پذيراي حيواناتي مانند آهو ، فلامينگو و پلنگ هستند.

املاح موجود در آب اين درياچه ، خاصيت شفا بخش دارد و براي بسياري از امراض پوستي و دردهاي مفصلي از آن بهره گرفته مي شود.

از باغ ها و درياچه كه بگذريم ، به خود شهر مي رسيم ، شهري با بيش از نيم ميليون جمعيت ، با خانه هايي كه عمدتاً از آجر ساخته شده اند و با ستون هايي كه نمايي رومي به شهر مي دهند.

تقريباً تمام خيابان هاي شهر مشجر هستند ؛ عصرها و شب ها پارك ها و خيابان هاي اصلي شهر مانند امام ، كاشاني ، خيام ، پارك ساحلي ، جنگلي ، اللر باغي و …شاهد انبوه مردمي هستند كه براي خريد يا تفريح و قدم زدن در هواي پاك شهر بيرون آمده اند . در اين ميان ، سهم رودخانه اي كه از وسط شهر مي گذرد و مردم محلي  آن را “شهرچايي” مي نامند در جذب افراد ، بيش از بقيه جاهاست (البته به جز مراكز خريد كه زنان عاشقش هستند!)

“شهر چايي” از كوه هاي اطراف اورميه سرچشمه مي گيرد و بعد از گذر از روستاها و سيراب كردن باغ ها ، از وسط شهر اورميه مي گذرد و سرانجام به درياچه مي ريزد.

در ساحل اين رودخانه ، پارك هاي زيبايي ساخته شده و در آن ميان ، يادبودي هم براي جنگ هشت ساله بنا شده است تا ياد دفاع مردم ايران در برابر حمله همسايه غربي شان يعني عراق را گرامي داشته باشند.

اورميه از جمله شهرهايي است كه با دو كشور هم مرز است : تركيه و عراق . از اين رو در طول جنگ ، آسيب هاي زيادي ديد. تنها در بمباران اين شهر در 11 بهمن 1365 ، قريب به 500 نفر كشته شدند. شهداي اورميه در جنگ كه نماد آنها برادران باكري (از فرماندهان معروف جنگ) هستند در مكاني به نام “باغ رضوان” مدفونند و اهالي اين شهر ، معمولا پنجشنبه ها براي اداي احترام به قهرمانان شهرشان به آنجا مي روند.

قدمت 5 هزار ساله شهر ، باعث شده آثار باستاني متعددي در آن وجود داشته باشد ؛ از جمله مسجد جامع قديمي اورميه كه زماني آتشكده ساسانيان بود و بناي سه گنبد. موزه اورميه در خيابان بهشتي اين شهر ، مجموعه اي كم نظير از آثار تاريخي را در خود جاي داده است. قديمي ترين اثر اين موزه ، به 7 هزار سال قبل از ميلاد مربوط مي شود.

بازار سنتي اورميه نيز با بناها و آثاري از دوره هاي صفويه ، زنديه و قاجاريه ، جزو مهم ترين بخش هاي اين شهر و در واقع مركز تجارت شهر است كه در آن ، طلافروشان، لباس فروشان، بزازان ، ادويه فروشان، مسگرها و فروشندگان محصولات طبيعي لبني و عسل جاي گرفته اند و روزانه دهها هزار مشتري دارند.

همچنين در حد فاصل شهر و روستاهاي غربي شهر ، بازار بزرگ ميوه و تره بار وجود دارد كه همه روزه ، روستاييان ، محصولات تازه كشاورزي خود را به آنجا مي برند و به مغازه داران مي فروشند تا خرده فروشان شهر نيز با خريد از اين بازار ، محله هاي شهر را هر روز با ميوه ها و سبزي هاي تازه پر كنند.

سوغات اورميه ، نقل و عرق بيدمشك است. نقل نوعي شيريني سفيد و كوچك است كه مغزي از گردو ، بادام يا پسته دارد و بسيار خوشبوست و شهرتي جهاني دارد.

عرق بيدمشك نيز از گل هاي درختي به همين نام استحصال مي شود و فوق العاده معطر است. بيدمشك ، در هر بهار گل مي دهد و مردم گل هايش را مي چينند و عرقش را مي گيرند و سپس در تمام سال ، آن را با آب و شكر مخلوط مي كنند و شربتي بي نظير و صدالبته مفيد از آن درست مي كنند و بدين سان ، خانه هاي اورميه اي ها در تمام سال ، آكنده از عطر بيدمشك است .

پذيرايي از مهمانان با اين شربت خوش طعم ، رسم ديرينه اي در اين شهر است.

اورميه به شهر باغ هاي انگور هم معروف است و از اين رو ، فراورده هاي انگور نيز در آن فراوان است ،مانند آب انگور ، سركه انگور و از همه مهم تر شيره انگور كه فوق العاده شيرين و مقوي است كه به آن “دوشاب” مي گويند و اكثراً هم با شير صرف مي شود.

غذاهاي مردم اورميه نيز به دليل استفاده از مواد اوليه طبيعي و تازه و صد البته هنرمندي زنان ترك ، مثال زدني هستند. آش هاي دوغ و ماست اورميه و نيز كوفته و آبگوشت اين شهر غذاهايي هستند كه بسيار مورد علاقه اهالي و گردشگران اند.

همچنين رستوران هاي كوچكي در اورميه وجود دارند كه تنها يك نوع ساندويچ سرو مي كنند: كباب سيب زميني.

كباب سيب زميني آنقدر خوش خوراك و پرطرفدار است كه حتي روي چرخ دستي ها نيز عرضه مي شود.

براي تهيه كباب سيب زميني ، ابتدا سيب زميني ها را مي شويند و نمك مي زنند ، سپس آنها را از نخ ويژه اي مي گذرانند و در درون تنور قرار مي دهند تا كاملاً مغز يخت شود.

سيب زميني تنور پز و نمكي را با نان سنگك و سبزي تازه و تخم مرغ آب پز به همراه دوغ اعلاي محلي مي خورند ؛ قيمت اين ساندويچ با تمام مخلفات و دوغ ، كمتر از يك دلار است كه غدايي كاملاً سالم و به صرفه است.

اورميه ، تا پايتخت ايران 735 كيلومتر فاصله دارد و هر روز پروازهاي متعددي از فرودگاه بين المللي اورميه به تهران صورت مي گيرد و از اين رو ، گردشگراني كه به پايتخت ايران مي آيند تنها با يك پرواز يك ساعته با هزينه اي كمتر از 50 دلار مي توانند به شهر زيباي اورميه بروند و از مهمان نوازي مردم آن لذت ببرند.

جاده منتهي به اورميه نيز از وسط درياچه اورميه مي گذرد و مسافران مي توانند رانندگي در وسط دريا را نيز تجربه كنند و لذت ببرند.

اورميه ، شهري سردسيري است و لذا اغلب گردشگران ترجيح مي دهند در فصل بهار يا تابستان كه هواي اورميه معتدل است به اين شهر بروند و البته كساني كه اواخر تابستان به اورميه مي روند ، مي توانند شاهد برداشت دهها نوع انگور و سيب از باغ هاي وسيع اطراف اورميه باشند تا هم فال باشد هم تماشا!